Dépi kèk tan moun Gwadloup an chiraj
Yo té ka chèché touvé on lyannaj yonnalòt kont pwofitasyon a sé béké-la, é mi yo ka chiradé yonn kont lòt.
Viris Kovid-la li ka mò ka ri : Krakrakra !!!
Sé profitan-la ka fwoté men a-yo. Yo ka ri yo osi : Hihihi !
Viris-la té vini pou i té déchèpiyé moun, toufé détwa, fini bat èvè bon enpé. Mé limenm a-y pa té sav i té kay, anplis di sa, rivé fè moun vini lèlmi.
Près p’on moun pa té byen konnèt ola Viris-lasa té sòti, é moun i té konnèt té ka fèmé bouch a-yo. Moun ka di i sòti an péyi ola solèy ka lévé.
An sis-kat-dé gouvèlman a sé péyi rich la touvé la lajan té yé pou yo péyé gran laboratwa mériken pou té touvé vaksen kont monkonpè Kovid, akwèdi yo té ja konnèt viris-la té kay débakyé asi tout latè.
Onfwa-lanmenm mi yonn, dé, twa laboratwa ja touvé plizyè kalité vaksen. Près tout vaksen-la yo rivé fè la té asi on menm modèl yo kriyé « vaksen ARN-messager ». Kivédi olyé yo té pran ADN a viris-la limenm a-y, chofé-y, kuit-li byen kuit, démantibilé-y bon démantibilé la, avan yo enjèkté-y, tousa té kay onjan long, sa té kay pran trop tan, yo fè konsidi yo té ka pwan foto a ADN-la é sé té ké foto-zonbi lasa yo kriyé ARN mésajé, asèlfen tout défans-penga an-nou rikonnèt-li é voyé solda-penga-kò (anticorps) an-nou woukonnèt-li é baré van a-y pou opozé-y dékalboré-nou. Yo ka di dépi sé sòlda-antikò an-nou vwè ARN-mésajé a viris-la yo pa ka oubliyé-y fasil.
Mi foto a-y !
Lè Kovid konpwann yo ka fè vaksen pou baré van a-y, Viris kovid-la li pran ri : krakrakra !!! é lamenm i anni chanjé-figi on fwa, dé fwa, twa fwa, kat fwa… Chanjman-figi sé on jé-bésé èspésyalité a tout viris. Yo ka kriyé sé mofwazaj a viris-lasa « viris-mitan » oben « varyan ». Varyan a, b, c, d èpi…
Sé laboratwa-la ka di-nou : tousa sé vyé jès makak, ARN-la nou pwan la sitèlman byen ka sanm Kovid-la, kèlanswa figi Kovid-la pwan, kèlanswa mofwazé i mofwazé, solda-penga a kò a-zòt ké woukonnèt li.
Mé y sav si sa vré ? Sé sé laboratwa-la yomenm, sé yo ka vann vaksen, sé yo ka palé. Ola ou ja janmé vwè on moun ka vann on machandiz pou di-w sa i ka vann vou la pa oblijé bon an tout jan, a tout lè ? K’on tipawol ka di « yo menm ka bat, yo menm ka dansé ! »
Kwayandiz !
Ni moun ka kwè pawòl a sé laboratwa-la é pawòl a sé gouvèlman-la : alòs yo ka pwan vaksen pou protéjé kò a-yo, pou sizoka yo malad kanmenmsa, yo pa trop an kakakòk. Kivédi yo pé trapé malad-la, yo péchayé viris-la, mé sa pé ké déchèpiyé-yo.
Ni moun pa ka kwè adan pawòl ni a sé laboratwa-la, ni adan ta sé gouvèlman-la, kifè yo ka dérifizé pran vaksen-la.
Mé kwè, oben pa kwè adan pawòl a moun ka vann vaksen a-yo, tousa sé kwayandiz é kwayandiz a pa rézon.
Si nou vlé fè on konparézon : Ni on tan l’Ewòp té an chiraj padavwa déserten té ka di « Bondyé té onsèl, onsèl a-y, onsèl moun », épi té ni dòt té ka di « Bondyé tousèl atoupannan i té Twa moun an menm tan-la ». Moun masakré moun yenki pou sé kwayandiz-lasa. Kimoun ké goumé pou sa jòdi-la ?
Eben, annou lésé chak moun èvè kwayandiz a-yo, sa ki vlé kwè, kwè ; sa i pa vlé kwè pa kwè adan on pawòl nou pa néta vérifyé.
Pou viris Kovid-la pa kontinyé ri-nou, annou rété bon zanmi, an lyannaj yonnalòt, nou bizwen sa pou goumé kont pwofitasyon, pou dèmen pli bèl.
